فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از مقاله  :

هدف اين مقاله تعيين حدود مواد راديواكتيو درآب براي دسترسي به آب آشاميدني سالم است، بدون توجه به اين كه مواد راديواكتيو به طور طبيعي در آب وجود داشته اند يا به وسيله انسان به آب وارد شده اند. مقادير راهنماي مواد راديواكتيو در آب آشاميدني در چاپ اول راهنما بر اساس خطرهاي روبه رويي با منابع راديواكتيو و اثر آن بر سلامتي پيش‌نهاد شده است. چاپ دوم اين راهنما تركيبي است از پيش‌نهادهاي سال 1990  ICRP . چاپ سوم، پيشرفت هاي اخير را در برمي گيرد كه شامل روبه‌رويي طولاني و ضرايب دوزها است.خطرهاي راديولوژيكي ممكن است از پرتوهاي يونيزه توليد شده به وسيله بعضي از مواد راديواكتيو (شيميايي) در آب آشاميدني ناشي شود. نقش آب آشاميدني در بروز اين خطرها بسيار ناچيز است و بايد هم زمان با آب منابع ديگر نيز بررسي شوند.

   دست‌يابي به راهنماي كنترل خطرهاي راديو لوژيكي دو مرحله دارد:

   - غربال‌گري اوليه براي تعيين فعاليت آلفا و (يا) بتاي ناخالص، كه آيا غلظت بر حسب بكرل بر ليتر پايين تر از حدي است كه نياز به كار ويژه اي داشته باشد؟

   - بررسي غلظت هاي راديونوكلييد هاي خاص و مقايسه آن ها با حدود راهنما درصورتي كه غربال گري حد بالاتري را نشان دهد.

   از آنجايي كه روبه‌رويي با راديونوكلييدها از راه مصرف گاز حل شده و تنفس رادون آزاد روي مي دهد خطر ناشي از وجود رادون در آب آشاميدني حاصل از منابع زيرزميني در مقايسه با تنفس رادون كمتر است.  

   بيشترين روبه‌رويي زماني است كه تنفس در فضاي بسته يا از منابع خاكي انجام مي گيرد، يعني زماني كه گاز بدون فيلتر شدن وارد محل زندگي مي شود مخصوصا در زيرزمين ها. غربال گري و حدود راهنماي كاربرد روزانه در مورد منابع آب آشاميدني موجود يا جديد است و ربطي به منابعي كه ناگهاني به دليل آزاد شدن راديونوكلييدها در محيط آلوده مي شوند ندارد. راهنماهاي موجود بر اساس يك حد دوز پيش نهادي (RDL) از دوز موثر معادل 1/0 ميلي سيورت ناشي از مصرف يك سال آب آشاميدني (با آلودگي احتمالي به راديواكتيو) كه 10/0 حدود استثنا توصيه شده به وسيله ICRP براي فراورده هاي اصلـي (آب آشاميـدني و مـواد خوراكـي) در مورد روبه‌رويي طولاني و بيشتر مربوط به مصرف آب آشاميدني است. ICRP ( (2000  RDL=0/1mSv هم چنين معادل 10%  دوز هر يك از افراد جمعيت،كه هم ICRP (1991) و هم IACA (1996) توصيه كرده اند و WHO  و كميته اروپايي WHO , FAO نيز پذيرفته اند. خطر روبه‌رويي با راديونوكلييدها به ميزان 1/0 ميلي‌سيورت سالانه از راه آب آشاميدني كم است، زيرا ضريب احتمالي تاثير پرتو بر سلامتي شامل سرطان كشنده و غيركشنده و اثرات ژنتيكي جدي بر روي همه جمعيت ^2-10 * 3/7 بر سيورت است. با ضرب اين ضريب در  RDL=0/1mSv سالانه ناشي از مصرف آب آشاميدني ميزان خطر اتفاقي ايجاد شده براي سلامتي در طول زندگي تقريبا ^4-10 برآورد مي‌شود كه در مقايسه با خطرهاي ديگر كمتر است. اين خطر تخميني بر اساس اطلاعات علمي فشرده كه اطلاعات مربوط به روبه‌رويي با راديونوكلييدها در جمعيت انساني را در برمي‌گيرد كاملا قابل اطمينان است. با توجه به خطر سرطان زايي اين مواد شيميايي، كمترين حد خطر صفر است.  ميزان روبه‌رويي با راديواكتيو در سراسر زمين متفاوت است اما ميانگين در حدود 2/4mSv/year است كه از بالاترين ميزان محلي بدون افزايش خطر قابل ملاحظه در مطالعات جمعيتي 10 برابر بيشتر است، بنابراين 0/1mSv به عنوان حد پايه كم است.

   منابع و اثرات روبه‌رويي با پرتو بر سلامت

   تشعشعات محيطي از منابع طبيعي و ساخته دست انسان منشا مي گيرند. مواد راديواكتيو در محيط به طور طبيعي وجود دارند (مانند اورانيوم، توريم، پتاسيم 40) بيشترين قسمت روبه‌رويي انسان با اين مواد از منابع طبيعي است يعني منابع خارجي تشعشع شامل تشعشعات كيهاني و خاكي و تنفس يا خوردن مواد راديواكتيو (شكل 1-9).